Một hành động đơn giản hàng ngày như rửa chén bát có thể gây ra nhiều bệnh tật nếu không thực hiện đúng cách.
Ngoài việc ăn uống, việc giữ gìn sạch sẽ dụng cụ nấu nướng và chén bát cũng có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của chúng ta. Dù là công việc thường ngày nhưng rửa chén bát có thể trở thành nỗi ác mộng của nhiều người trong những dịp lễ hay Tết. Tuy nhiên, dù bận rộn hay mệt mỏi đến đâu, chúng ta cũng không nên mắc phải 6 sai lầm khi rửa chén bát có thể gây ra các chất độc và nguy cơ ung thư cho cơ thể sau đây:…
1. Đổ nước rửa chén trực tiếp lên bề mặt của chén và bát
Thói quen mà chúng ta thường cho là vô hại và tiện lợi, nhưng thực tế lại có thể mang đến nhiều nguy hiểm hơn chúng ta nghĩ.
Theo Yan Zonghai, một nhà nghiên cứu về chất độc tại Bệnh viện Chang Gung Memorial (Đài Loan, Trung Quốc): “Việc đổ nước rửa bát trực tiếp vào chén đĩa bẩn không chỉ không làm sạch được mà còn khiến chất tẩy rửa bám chặt vào bát đĩa, gây khó khăn trong việc rửa sạch. Nếu ăn vào, chúng có thể gây ảnh hưởng đến đường ruột, đặc biệt làm cho chúng ta bị tiêu chảy và đau bụng.”
Ngoài ra, thói quen này cũng có thể làm mất đi hương vị của món ăn và làm cho bát đĩa dễ hỏng và vỡ. Để tránh điều này, chúng ta nên pha một ít nước rửa bát vào khoảng nửa bát nước, sau đó khuấy đều để loãng và sử dụng mút rửa khi đã đeo găng tay.
2. Sử dụng quá lâu miếng rửa bát đĩa mà không thay mới
Theo lời cảnh báo của Yan Zonghai, các loại dụng cụ rửa chén như bọt biển, xơ mướp, lưới rửa bát… đều có thể chứa nhiều vi khuẩn nguy hiểm. Tuy nhiên, chúng thường ít được chú ý và thay mới, vì cho rằng tiếp xúc với nước và dung dịch rửa chén thường xuyên sẽ không gây bẩn.
Nghiên cứu của Đại học Giessen ở Đức và Viện Helmtz ở Munich vào năm 2017 đã chỉ ra rằng trong miếng bọt biển và miếng cọ rửa chén có tới 362 loại vi khuẩn gây bệnh. Các loại vi khuẩn này bao gồm Campylobacter, Enterobacter cloacae, Escherichia coli, Salmonella, Staphylococcus aureus… Mỗi cm vuông trên miếng bọt biển có thể chứa tới 54 tỷ vi khuẩn, gấp 200.000 lần so với lượng vi khuẩn trong phân người.
Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo nên thay miếng bọt biển hoặc khăn lau rau bát đĩa ở nhà ít nhất một lần mỗi tuần. Nếu không thể làm như vậy, ít nhất cũng nên làm sạch chúng thường xuyên và đúng cách, và thay mới chúng thường xuyên nhất có thể.
3. Ngâm bát đĩa quá lâu trong nước rửa chén
Theo nhiều người, việc ngâm bát đũa trong nước rửa chén lâu hơn sẽ giúp chúng trở nên sạch hơn, dễ rửa hơn và tiết kiệm thời gian khi rửa. Tuy nhiên, theo chuyên gia Tsutomu Sekizaki từ Đại học Tokyo (Nhật Bản), điều này là không đúng và có thể gây hại cho sức khỏe và bản thân bát đũa.
Theo ông, quá trình ngâm bát đũa sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển nhanh chóng theo cấp số nhân, tỷ lệ này còn tăng lên theo thời gian ngâm. Điều này có thể gây ra nguy cơ mắc các bệnh, bao gồm cả ung thư cho cả gia đình. Đặc biệt, khi sử dụng các loại bát đĩa kém chất lượng và không rửa sạch, các hóa chất có thể thẩm thấu vào bát đũa và tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi. Ngoài ra, thói quen này cũng có thể làm bát đũa mau bị mòn và vỡ, gây lãng phí.
Vì vậy, nên rửa bát đũa ngay sau khi sử dụng. Nếu khó rửa, có thể ngâm trong nước ấm hoặc nước rửa chén loãng trong tối đa 30 phút, nhưng không nên để qua đêm. Điều này sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ của bát đũa.
4. Sử dụng quá nhiều nước rửa chén
Khi thấy chén đĩa quá bẩn hoặc phải rửa các hộp đựng bằng nhựa, dễ bám dầu mỡ, nhiều người lo lắng sợ rửa không sạch nên thường sẽ cho rất nhiều nước rửa chén. Đặc biệt là vào dịp Tết khi có nhiều món ăn có chứa dầu mỡ và gia vị nhiều.
Yan Zonghai cho biết: “Tuy đúng là lượng nước tẩy rửa nhiều sẽ giúp làm sạch hiệu quả hơn. Nhưng điều đó cũng có tác dụng phụ là khó rửa sạch hóa chất và các hóa chất tẩy rửa có thể bám lại trên chén đĩa, thậm chí có thể thấm vào các dụng cụ ăn uống này. Đặc biệt là với đồ gỗ, gốm, sứ…”
Khi sử dụng để nấu nướng hoặc đựng thức ăn, đặc biệt là thức ăn nóng, các hóa chất này có thể hòa lẫn vào đồ ăn và xâm nhập vào cơ thể con người. Nếu sử dụng lâu dài, chúng có thể tích tụ và gây ra các bệnh tật, ảnh hưởng đến gan, dạ dày… và dần dần dẫn đến cả bệnh ung thư. Ngoài ra, chúng cũng làm mất đi hương vị của thức ăn và khiến chén đĩa dễ bị vỡ, hỏng hơn. Vì vậy, chỉ nên sử dụng lượng nước rửa chén vừa đủ và rửa lại bát đĩa bằng nước thật sạch.
5. Không sử dụng găng tay khi rửa chén đĩa
Nhiều người thường cho rằng da tay của mình là khỏe mạnh và không cần đeo găng tay khi rửa bát. Họ có thể sợ rằng việc đeo găng tay sẽ làm họ khó thao tác hoặc không làm sạch được chén bát. Tuy nhiên, Tiến sĩ Tsutomu Sekizaki đã cảnh báo rằng việc không đeo găng tay khi rửa bát có thể tạo cơ hội cho các hóa chất trong nước rửa chén bát làm khô da, gây bong tróc, ăn mòn và tổn thương lớp biểu bì và móng tay của bạn. Nếu tiếp xúc với hóa chất trong thời gian dài, chúng có thể thấm qua da và gây hại cho cơ thể.
Vì vậy, bà khuyên nên luôn đeo găng tay khi sử dụng nước rửa chén bát. Nếu bạn lo lắng về việc không cảm nhận được đồ vật khi đeo găng tay, bạn có thể chọn loại găng tay mỏng, ôm sát để dễ dàng làm việc hơn. Sau khi rửa bát xong, đừng quên rửa sạch tay với nước và thoa kem dưỡng da tay để giữ cho da luôn mềm mại và khỏe mạnh.
6. Xếp chồng và cất bát đĩa ngay khi vừa rửa xong
Cất gọn bát đĩa và các dụng cụ ăn uống vào trong tủ sau khi đã rửa chúng. Dường như đây là một thói quen tốt, nhưng thực sự lại có thể mang đến những bệnh tật cho cả gia đình.
Theo giải thích của Yan Zonghai, khi chúng ta để các dụng cụ ăn uống như bát, đũa, đĩa… vẫn còn ướt và xếp chồng lên nhau hoặc cất trong nơi kín, chúng sẽ khô rất lâu và dễ bị nấm mốc. Đặc biệt, môi trường ẩm ướt còn là nơi lý tưởng để vi khuẩn phát triển.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vi khuẩn có thể nhân đôi sau khoảng 20 phút khi bát đũa ướt được đặt trong tủ. Nếu điều kiện như nhiệt độ cao, độ ẩm cao và không có không khí lưu thông tiếp tục tồn tại, vi khuẩn và nấm mốc sẽ phát triển nhanh hơn nữa. Đáng chú ý, vi khuẩn Helicobacter pylori và chất độc hại aflatoxin có thể gây ngộ độc và ung thư – ông Zonghai còn nói thêm.
Để tránh những tình huống này, hãy phơi nắng hoặc để ở nơi thoáng mát cho bát đũa, đĩa… khô hoàn toàn trước khi cất chúng lên kệ hoặc trong tủ. Nếu không thể tránh được việc xếp chồng lên nhau, hãy chọn các loại giá hoặc lồng có khe hở lớn hơn để tăng tốc độ lưu thông không khí. Ngoài ra, nên đặt đầu đũa hướng lên trên để tránh sự tích tụ của nước và vi khuẩn.
